สุข + ทุกข์ = ความรัก

ไม่ว่าเวลาจะผ่าน

ไปหลายยุคหลายสมัย

ทุกอย่างเปลี่ยนเเปลงไปตามสภาพ

ตามเหตุ ตามปัจจัย

แต่มีอย่างหนึ่งที่ผู้คนยังต้องการ

ความรักก็ยังเป็นสิ่งหนึ่ง

ที่คนเราต้องการอยู่เสมอ

แง่มุมของความรักมีมากมาย

เเละมีรูปแบบที่แตกต่างกันไป

ตามทัศนคติของแต่ละบุคคล

เช่น ความรักของพ่อแม่ที่มีต่อลูก พี่มีต่อน้อง

ครูมีต่อศิษย์ เพื่อนมีต่อเพื่อน แม้กระทั่ง

ความรักของวัยหนุ่มสาว

แล้วความรัก คืออะไร

ทำไมคนเราถึงต้องมี

คำว่า รัก

เป็นคำกริยา

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน

ให้ความหมายไว้ว่า

มีใจผูกพันด้วยความห่วงใย

มีใจผูกพันด้วยความเสน่หา

มีใจผูกพันฉันชู้สาว

และยังมีความหมายอีกมากมาย

ที่แตกต่างกันไป

ความรักนั้นเปรียบเสมือนดาบสองคม

มีสุข ก็ต้องมีทุกข์ปะปนกันไป

มีความสุขเมื่อสมหวังในสิ่งที่รัก

ถ้าผิดหวังก็ต้องทุกข์ใจ

ดั่งว่าที่ใดมีรัก ที่นั้นมีทุกข์

ยิ่งมีรักมากในสิ่งใด

ไม่ว่าจะเป็นบุคคล สิ่งของ

ของอย่างใดอย่างหนึ่ง

ตอนมันจากไป หรือแตกสลายไป

ก็ต้องทุกข์มากเช่นกัน

ในสมัยพุทธกาลหลานของนางวิสาขา

เสียชีวิต นางจึงร้องไห้ไปเฝ้าพระพุทธองค์

พระพุทธองค์ทรงทอดพระเนตรเห็น

จึงตรัสถามถึงเหตุนั้น แล้วได้ทราบว่า

หลานของนางวิสาขาเสียชีวิตไป

พระพุทธองค์จึงตรัสความตอนหนึ่งในวิสาขาสูตรว่า

ดูกรนางวิสาขา ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๑๐๐ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๑๐๐ 

ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๙๐ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๙๐ ฯ ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๑๐ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๑๐ ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๙ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๙ ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๘ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๘ ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๗ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๗ ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๖ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๖ ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๕ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๕ ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๔ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๔ ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๓ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๓ ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๒ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๒ ผู้ใดมีสิ่งที่รัก ๑ ผู้นั้นก็มีทุกข์ ๑ ผู้ใดไม่มีสิ่งที่รัก ผู้นั้นก็ไม่มีทุกข์ เรากล่าวว่า ผู้นั้นไม่มีความโศก ปราศจากกิเลสดุจธุลี ไม่มีอุปายาส

ผู้ใดไม่มีสิ่งที่รัก ผู้นั้นก็ไม่มีทุกข์

ความรักไม่มีตัวตนแต่มีอำนาจยิ่งนัก

โดยเฉพาะความรักของหนุ่มสาว

สามารถสั่งให้คนยิ้ม หัวเราะ ร้องไห้

กล้าทำในสิ่งที่ไม่เคยทำ

และไม่คิดว่าจะทำได้

เพื่อคนๆหนึ่งหรือสิ่งหนึ่ง

ที่ตนต้องการ

เมื่อได้สิ่งที่รักมาแน่นอนย่อมมีความสุขยิ้มชื่นใจ

แล้วถ้าไม่ได้มาละทุกข์มาก น่ะสิ

ปรารถนาสิ่งใด ไม่ได้สิ่งนั้นก็เป็นทุกข์

รู้อยู่ว่ามันทุกข์ แต่ทำไมใจคนเราถึงต้องการ

อันที่จริงความรักไม่ได้ทำให้คนเป็นทุกข์หรอก

ใจเราต่างหากไม่ใช่หรือที่ทำให้เราเป็นทุกข์

ถ้าใจเราไม่ต้องการมากเกินไป

ไม่คาดหวังมากเกินไป

ไม่ยึดติดมากเกินไป

ไม่ผูกพันห่วงใยมากเกินไป

แล้วจะทุกข์มากไหม?

น่าจะไม่นะ เช่น คนที่เรารู้จักเฉยๆแต่ไม่เคยผูกพันธ์

เสียชีวิตจะเสียใจมากไหม? คำตอบอยู่ที่ใจเรา

ต่างจากคนที่เรารักและผูกพันธ์มากเช่น พ่อ แม่ แฟน เสียชีวิตดูสิ

ต้องร้องไห้ฟูมฟายเจ็บปวดแทบล้มประดาตายแน่ๆ

ฉะนั้นไม่มีอะไรแน่นอนหรอกนะ อย่ายึดติดกับอะไรให้มาก

ทุกสิ่งที่ผ่านเข้ามาในชีวิตได้

มันก็ต้องผ่านออกไปได้เช่นกัน พบได้ก็ต้องจาก

ถึงแม้เราจะรักและหวงแหนมากแค่ไหนเราก็ห้ามให้เขาตายไม่ได้

รู้อยู่ว่าทุกข์

ปุถุชนคนธรรมดาอย่างเราๆอยากนักจะหลีกเลี่ยงความรักได้

แต่ถ้าเราไม่อยากเป็นทุกข์มาก เราควรรักให้เป็น

คือ ให้ใจควบคุมรัก ไม่ใช่ให้รักควบคุมใจเรา

อยู่เหนือมันให้ได้ อย่าตกเป็นทาสของความรัก

และควรรักด้วยความเมตตาปรารถนาดีต่อกันและกัน

ควรท่องจำไว้เสมอว่า

ไม่มีอะไรแน่นนอน สำหรับความรัก

ชยวุฑโฒ

อ้างอิงข้อมูลบางส่วน

พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน

วิสาขาสูตร